Dziad z kapustą starachowicka tradycja w najprostszej formie

Dziad z kapustą to jedno z najbardziej charakterystycznych dań kuchni regionalnej Starachowic i okolicznych terenów województwa świętokrzyskiego. Choć nazwa może budzić uśmiech, potrawa ta przez lata była podstawą pożywienia biedniejszych warstw społecznych prostym, ale niezwykle sycącym i pełnym smaku daniem.
Dawniej mieszkańcy wsi i miasteczek w Świętokrzyskiem musieli radzić sobie z tym, co mieli pod ręką głównie z kapustą, kaszą i tłuszczem zwierzęcym. Mięso było rzadkością , dlatego kombinowano, by stworzyć dania, które zapewnią energię na cały dzień pracy. Tak właśnie powstał dziad z kapustą jednogarnkowe danie z gotowanej kiszonej kapusty, kaszy gryczanej i skwarek , które jadano zwłaszcza w chłodne dni.
Dziś ta potrawa, choć może nieco zapomniana, nadal pojawia się w niektórych domach i jest ceniona za swój autentyczny smak i wartości odżywcze. To świetny przykład dawnej kuchni ludowej , która dzięki swojej prostocie i aromatowi zyskała drugie życie wśród miłośników regionalnych potraw.
Przepis na tradycyjnego dziada z kapustą
➡️ Porcja: dla 4 osób
⏳ Czas przygotowania: 45 minut
- 500 g kapusty kiszonej
- 1 szklanka kaszy gryczanej (ok. 150 g)
- 150 g boczku wędzonego lub słoniny
- 1 duża cebula
- 2 ząbki czosnku
- 1 łyżeczka majeranku
- ½ łyżeczki kminku (opcjonalnie)
- Sól i pieprz do smaku
- 2 łyżki smalcu lub oleju (opcjonalnie)
Przygotowanie:
1. Gotowanie kapusty
- Jeśli kapusta kiszona jest bardzo kwaśna, przepłucz ją wodą, ale nie za bardzo powinna zachować swój charakterystyczny smak.
- Przełóż kapustę do garnka, zalej wodą (tak, by była przykryta) i gotuj na średnim ogniu przez około 30 minut , aż stanie się miękka.
2. Przygotowanie kaszy
- Kaszę gryczaną przepłucz na sicie pod bieżącą wodą.
- W osobnym garnku zagotuj 2 szklanki wody z odrobiną soli, wsyp kaszę i gotuj pod przykryciem przez 15 minut , aż wchłonie całą wodę.
3. Smażenie skwarek i cebuli
- Boczek lub słoninę pokrój w drobną kostkę i wrzuć na suchą patelnię. Smaż na małym ogniu, aż tłuszcz się wytopi, a skwarki staną się chrupiące.
- Dodaj posiekaną cebulę i smaż, aż się zeszkli.
- Na końcu dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek i smaż jeszcze przez 1-2 minuty.
4. Łączenie składników
- Do ugotowanej kapusty dodaj usmażony boczek z cebulą i kaszę gryczaną.
- Dopraw solą, pieprzem, majerankiem i kminkiem (opcjonalnie).
- Całość dokładnie wymieszaj i podgrzewaj jeszcze przez kilka minut, by smaki się dobrze połączyły.
Dziada z kapustą podaje się na ciepło , najlepiej z pajdą wiejskiego chleba.
Z czym podawać dziada z kapustą?
- Z chlebem na zakwasie tradycyjny dodatek do dań chłopskich
- Z kiszonymi ogórkami kwaśny smak podkreśla charakter kapusty
- Z kubkiem kwaśnego mleka lub kefiru dla przełamania intensywnego aromatu
- Jako dodatek do pieczonych mięs dobrze komponuje się z karkówką lub żeberkami
Dziad z kapustą to jedno z tych prostownych, ale niezwykle smacznych dań , które warto odkryć na nowo. Jest tani, pożywny, zdrowy i pełen autentycznego smaku Świętokrzyskiej kuchni. Jeśli szukasz czegoś regionalnego, ale jednocześnie prostego do przygotowania, ten przepis jest dla Ciebie!
Autor: Sylwia Olbrych